Podopieczny skarży się na ból pleców. Czy mogę z nim bezpiecznie trenować?

Ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa (low bak pain - LBP) to bardzo częsty problem, który dotyczy nawet 90% populacji. To znaczy, że większość z nas, miała lub ma przed sobą incydent bólowy lędźwi, w tym Ty oraz Twoi podopieczni. 

Czy ból pleców jest przeciwwskazaniem do treningu? 
Wśród wszystkich osób skarżących się na bóle odcinka lędźwiowego, tylko 1% wszystkich przypadków stanowią bóle wynikające z poważnej przyczyny (na przykład: zmiany nowotworowe, choroby neurologiczne, tętniak aorty). 

Standardowo, ból pleców mija po około 6 tygodniach (acute low back pain – ostry ból pleców), a dolegliwości trwające dłużej niż 12 tygodni klasyfikujemy jako dolegliwości przewlekłe (chronic low back pain). Czy wiesz, że chroniczne dolegliwości odcinka lędźwiowego kręgosłupa w dużej mierze związane są z aspektami psychospołecznymi jak: 

• Starszy wiek; 
• Wyższy wyjściowy poziom dolegliwości bólowych i ograniczeń funkcjonalnych; 
• Depresja; 
• Obawa przed utrzymującymi się dolegliwościami.

Skąd bierze się ból pleców? 

Ból lędźwi może być wynikiem dysfunkcji wielu tkanek i trudno jest określić jedną konkretną przyczynę pojawiających się dolegliwości, dlatego często nazywa się go bólem niespecyficznym (non specific low back pain). 

Czy zawsze konieczne jest wykonanie badań obrazowych w przypadku bólu odcinka lędźwiowego? 

Zdecydowanie nie. Zmiany, które pojawiają się w badaniach obrazowych nie zawsze są istotne klinicznie, to znaczy, że nie każde znalezisko opisane na podstawie rezonansu czy innego badania obrazowego przekłada się na odczuwane dolegliwości. Niestety, często nasi podopieczni traktują te zmiany jak wyrok, dlatego badania obrazowe powinno się wykonywać w uzasadnionych przypadkach. 

Kiedy powinieneś zatem odesłać podopiecznego do specjalisty? 

Wykonanie badania obrazowego i konsultacja z neurologiem (lub innym specjalistą) jest konieczna u podopiecznego, który zgłasza silne bóle, niezależne od utrzymywanej pozycji i wykonywanych ruchów, bóle pogarszające się w czasie oraz gdy występują objawy neurologiczne, jak: 
promieniowanie bólu do kończyn; 
mrowienia; 
drętwienia; 
zaburzenia czucia; 
zaburzenia pracy narządów rodnych i wydalniczych;
osłabienie siły mięśni. 
Do lekarza warto też odesłać osobę, u której bóle pojawiły się jako skutek urazu lub na tle wcześniej przebytych zabiegów neurochirurgicznych. 

Jak powinno wyglądać leczenie dolegliwości bólowych kręgosłupa? 

Przede wszystkim leczenie bólu odcinka lędźwiowego powinno być kompleksowe, czyli obejmujące wiele aspektów życia: fizyczny, psychologiczny, zawodowy, społeczny. To znaczy, że warto ustalić, czy osoba, z którą współpracujesz zmaga się z problemami w innych kwestiach niż czysto fizyczne. Warto zwrócić uwagę na odpowiednie żywienie, nawodnienie, regenerację, sen, ergonomię pracy…

Czy powinieneś zaczekać z treningiem do całkowitego ustąpienia bólu? 

Absolutnie nie. Zaleca się wczesne wdrażanie ruchów w niebolesnych płaszczyznach i stopniową progresję do bardziej złożonych i trudniejszych ćwiczeń, tak aby docelowo wdrożyć podopiecznego z powrotem w regularną aktywność fizyczną. Jeśli chodzi o wybór ćwiczeń i aktywności – nie ma złotego standardu, musisz wziąć pod uwagę upodobania podopiecznego, jego umiejętności, dotychczasowe treningi, aktualny stan oraz stale monitorować dolegliwości i postępy, tak aby w razie pogorszenia odpowiednio zareagować. 

Jakie efekty przynoszą ćwiczenia w przypadku dolegliwości bólowych kręgosłupa? 

Przede wszystkim: 

• reedukację bólu; 
• poprawę sprawności; 
• poprawę nastroju; 
• poprawę funkcjonalną. 

Pamiętaj, że w przypadku LBP ważna jest wczesna aktywacja i powrót do wykonywania czynności dnia codziennego i aktywności fizycznej. Całkowita rezygnacja z ruchu może spowalniać powrót do sprawności.